Medytacja  w naukach taoizmu

Wypowiedź mistrza Huaching Ni
z "Siła ruchu - doskonalenie chi"

 Cel:          zjednoczenie umysłu i ciała
 Centrum:  środkowy tan tien
 Zadanie:   nagromadzenie energii

Nie można oddawać się medytacji, będąc nastawionym do niej sceptycznie. Sceptyk nie jest zdolny medytować w spokoju czystej energii.
Skoncentrowanie się na tym, by objąć wszystko, jest podstawowym ćwiczeniem zwanym wu-wei, opisanym w Tao Te Ching. "Nic nie czynić" jest być może najbardziej fundamentalną właściwością (medytacji).
Medytacją należy więc traktować jako formę chi gong uprawianą w pozycji siedzącej, stojącej, lub w ruchu.

Komentarz redakcji Integracji Absolutu: 

Medytacja bez wątpienia jest bardzo istotnym elementem taoizmu. Wielu nauczycieli podkreśla występujące podobieństwa między technikami medytowania taoistycznego, a technikami Zen.

Niekiedy także wskazuje się na pewne różnice - np. że w technikach taoistycznych bardziej rozbudowany jest aspekt pracy z energią na różnych poziomach, a w technikach Zen, czy ogólnie w technikach buddyjskich - aspekt pracy ze świadomością. Można by to uogólnić, że buddyzm więcej koncentruje się na bardziej ostatecznych aspektach medytacji, a taoizm na aspektach związanych z energia życia, wydłużania życia, wzmacniania zdrowia itp.

Jednak jak zwracają uwagę pewni mistrzowie taoizmu (np. mistrz Chuai Chin Nan) taoizm miał podobnie jak buddyzm rozwinięte techniki medytacji na Kanał Centralny.
Chodziło tutaj o utrzymywanie stanu obecności świadomości, przy jednoczesnym odczuwaniu głównej osi ciała (w pobliżu rdzenia kręgowego) tak, jakby była ona świetlistym słupem świadomości.

Można powiedzieć, że ta technika stanowi centrum wszystkich wewnętrznych praktyk taoizmu i wewnętrznych praktyk Chin.
Podobnie jak o Buddzie uważa się iż posiadał on otwarte wszystkie subtelne kanaliki energetyczne w Kanale Centralnym, tak też mistrzowie chińscy dążyli do podobnego ideału osiągnięcia pełni świadomości.

Stan skupienia swojej uwagi na obecności świadomości w Kanale Centralnym (słupie świadomości szerokości średniej szerokości świecy w centrum osi ciała) jest medytacyjnym wchłonięciem, w którym praktykujący doświadcza pełni uwagi a zarazem jedności i niepodzielności. Mówiąc słowami buddyzmu mahajany (wschodniego) stan taki stanowi podstawę do manifestowania przebudzonej miłości i mądrości. 
Ujmując to natomiast bardziej taoistycznie - koresponduje on ze słynną chińską regułą wei wu wei - "działaj przez niedziałanie". Ostatecznie wszystko jest bowiem doskonałe, a im bardziej mamy skupioną i nierozpszoną uwagę i odczuwamy świadomość swojego Kanału Centralnego, tym bardziej pojmujemy tę jedność i doświadczamy jej. Dlatego wszelkie działanie dokonuje się wtedy bez wysiłku - w każdej chwili jest kompletne - opiera się na doznaniu istniejącej we wszechświecie kompletności i na doznawaniu wszechobecnego doskonałego potencjału.

Głębokie i esencjonalne nauki taoizmu wydają się być bardzo pokrewne esencjonalnym naukom zen, czy też wszelkim zaawansowanym naukom duchowym.

Jednak jednocześnie taoizm (i tradycja chińska) rozwinął szereg metod bardzo dla siebie charakterystycznych, mających na celu przygotowanie adepta do owego otwarcia Kanału Centralnego - metod pracujących z niższymi, bardziej witalnymi poziomami. Chociaż umownie można o nich powiedzieć jako o niższych (tzn. z poziomów nieco bardziej materialnych) to jednak są one bardzo istotne i wartościowe z uwagi dużą konkretność tych doznań. Kiedy nie umiemy jeszcze pracować na doznaniu ostatecznej świadomości i poczuciu obecności uwagi w Kanale Centralnym, to pomocne może być rozwijanie niższych, bardziej witalnych i emocjonalnych poziomów - budujących podstawy i fundament pod te wyższe doznania.

Wśród tych technik możemy wymienić zwłaszcza pracę na Kanale przednim i tylnim oraz koncentrację na tzw. Trzech Dan Tien.

Taoistyczne trzy Dan Tien to takie chińskie odpowiedniki hinduskich czakr - pełnią bowiem nieco zbliżone funkcje. Ezoterycy chińscy skoncentrowali się mianowicie na trzech głównych centrach energetycznych:

a) Dolnym Dan Tien, w okolicy drugiej czakry (w brzuchu pod pępkiem) reprezentuje moc życia - siłę witalną, połączenie z energią ziemi i przodków; rozwijanie go wpływa zasadniczo na nasze zdrowie, witalność i moc poruszania się w codzienności, czy też panowania nad nią na poziomie energii ziemskiej.

b) Środkowy Dan Tien to energetyczne centrum serca; reprezentuje wymiar umysłu-duszy Shen. Poziomem subtelniejszym od energii witalnej Chi jest poziom subtelny Shen, a dostęp do niego rozwija praktykujący poprzez kultywację ośrodka serca. Nie rozwija jednakże samej tylko siły miłości w sercu, ale jednocześnie harmonię tego centrum (środkowego dan tien) z centrum wyższym (z górnym dan tien), czyli harmonizuje swoją miłość i wymiar subtelny z mądrością nieba i Tao.

c) Górny Dan Tien - mieści się mniej więcej na wysokości trzeciego oka (między brwiami), ale w głębi głowy - na Kanale Centralnym (energetycznej osi ciała) - czyli można powiedzieć, że w połowie drogi między trzecim okiem a potylicą. Kontemplacja i kultywacja tego centrum doprowadza do harmonizowania indywidualnego umysłu z wieczną mądrością Tao. Dzięki temu zaczynamy rozumieć, że odwieczne prawa Tao nie są niczym innym, jak naszymi własnymi prawami, a nasze faktyczne wewnętrzne prawa i zasady, to nic innego jak mądrość i wolność Tao.

Poprzez rozwijanie wyższych Dan Tien praktykujący może odkryć w sobie zarówno łatwość realizowania pewnych idei i wcielanie ich w życie, jak i też wolność od samego siebie, która sprawia, że realizuje właśnie to, co przynosi ogólne szczęście i dobro nie tylko dla niego, ale jednocześnie dla innych.

Ponieważ rozwijanie poziomu Shen (subtelnej wewnętrznej energii duszy) - korespondującego z centrum serca (środkowym Dan Tien) - wyzwala dużą ilość niebiańskiej energii, dlatego po takiej kontemplacji centrum serca i doznawania duszy (czyli po łagodnej i skupionej kontemplacji centrum serca, w czym może być pomocne ułożenie przez jakiś czas obu dłoni w tym miejscu) przeprowadza się skupienie na obiegu energii życiowej w kanale przednim i tylnim.
Ćwiczenie takie nazywane jest Niebiańskim Obiegiem.

Głównym jego wariantem jest skupienie się na spływaniu energii życiowej w dół z przodu naszego ciała (czyli w dół, wzdłuż Głównego Regulatora Przedniego - Ren Mai), przechodzenie poprzez zaciśnięty odbyt tej energii do kanału tylniego (Głównego Regulatora Tylnego - Du Mai), którym energia ta porusza się do góry. 
Całość obiegu rozpoczyna się i kończy w dolnym Dan Tien - centrum energii życiowej w brzuchu pod pępkiem (ok. 2-4 palce pod i w głąb ciała).

Rafał Seremet